Tabanı düz ve topuklu ayakkabı kullanımının ayakları yorduğu gibi vücudun farklı bölgelerinde rahatsızlıklara neden olabileceğini belirten uzmanlar, ayakkabı tercihlerinin ortopedik olması gerektiğinin altını çiziyor.
Gün içinde sürekli hareket halinde olunması ayakları yoruyor. Tabanı düz ve topuklu ayakkabıların giyilmesi ise günün verimini düşürüyor. Uzmanlar bu yüzden ayak sağlığına mutlaka dikkat edilmesi ve ayakkabı seçimine önem verilmesi gerektiği konusunda uyarıyor. Ayakta oluşabilecek problemlerin vücudun farklı bölgelerinde rahatsızlıklara neden olabileceğini belirten Medicana Konya Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Bölümü’nden Dr. Öğr. Üyesi Sinan Bağçacı, “Omurganın diğer segmentleri bel, sırt, boyun omurgası, kalça ve diz problemlerinin birçoğu aslında hastaların farkında olmadığı ayak problemlerinden kaynaklanmaktadır” dedi.
“Gün içerisinde sürekli kullandığımız bir organ olduğu için ayak sağlığına oldukça fazla önem vermek zorundayız”
Ayak sağlığının oldukça önemli olduğunu söyleyen Dr. Öğr. Üyesi Sinan Bağçacı, “Ayak sağlığının önemi şundan kaynaklanmaktadır: Sürekli ayağımızın üzerinde yürüdüğümüz için ayakta, ayak bileğinde oluşan herhangi bir problem omurganın diğer yapılarını da bozucu etkide bulunabilmektedir. Bir de herhangi bir vücut bölgesinde zedelenme meydana geldiği zaman kolayca istirahat ettirebilirken, örneğin omuz yaralanması olan bir kişi omzunu kullanmaması çok daha kolayken ayak için aynı şey söz konusu değildir. Herhangi bir zedelenme ileri boyutta olmadığı sürece sürekli ayak üzerinde yürüyerek kişi günlük yaşamını sürdürmeye çalışır. Gün içerisinde sürekli kullandığımız bir organ olduğu için ayak sağlığına oldukça fazla önem vermek zorundayız” diye konuştu.
“Ayak bileğini ve ayağı çepeçevre saran tendonlar, bağlar söz konusudur”
Ayak, tek başına bir yapı olarak kabul edilse de ayak ve ayak bileğinde birçok eklem yapıları söz konusu olduğunu belirten Sinan Bağçacı, “Bu eklem yapılarının yaş ilerledikçe kireçlenmesi, özellikle baş parmağın içe dönük hale geldiği ’Halluks valgus’ ismini verdiğimiz ve aynı zamanda o eklemde kireçlenme olduğu durumda belirgin ayak problemine neden olmaktadır. Bunun dışında ayakta çok kalan, temas düzeyi fazla bulunan yerlerde nasır gelişimi de ayak sağlığını oldukça etkilemektedir. Ayak bileğini ve ayağı çepeçevre saran tendonlar, bağlar söz konusudur. Burada çok uzun süre ayakta kalan kişilerde veya ayak bileğini burkulan kişilerde tendonların ve bağların zedelenmesi, yırtılması söz konusu olabilmektedir. Aynı şekilde arka ayak kısmına gelirsek kalkaneus ismini verdiğimiz topuk kemiğinde kemik iliği ödemi, kemikte avasküler nekroz ismini verdiğimiz çürüme ve veya aşil tendonu ismini verdiğimiz yapının tendiniti, topuk kemiğine yapışan yer plantar fasya ismini verdiğimiz bağ dokunun yapıştığı yerde topuk dikeni oluşumu oldukça önemli, topuk ağrısına neden olmaktadır” şeklinde konuştu.
“Diz ve kalça ekleminde bozucu etkide bulunabilir”
Dr. Öğr. Üyesi Sinan Bağçacı şöyle devam etti:
“Ayak anatomik olarak bazı insanlarda iç kavis denilen kısımlarda çok iyi desteklenmediği için düz tabanlık söz konusudur. Bunun tam tersi çok çukur tabanlık da söz konusu olabilir ona da pes cavus ismini veriyoruz. Bunların hepsi ayak ağrısı için birer handikaptır. Düz tabanlık özellikle ayak dizilimini bozar. Diz ve kalça ekleminde bozucu etkide bulunabilir. Yapısal deformitelerle birlikte ayak bileğinde bağ yaralanmaları olabileceğini söylemiştik. Bir defa bağ yaralanması veya burkulma geliştiği zaman ayak bileğinde ikinci veya tekrarlayan burkulmalar kolay gerçekleşmektedir. Bu nedenle bastığımız yüzeylerin kaygan olmaması, trabzanlardan dönem dönem destek alabiliriz, dengemizi çok iyi sağlamalıyız. Denge egzersizleri ayak bileği burkulan kişilerde mutlaka denge egzersizleri çalışılmalıdır.”
“Topuk kısmı desteklenen bir ayakkabı oldukça sağlıklı bir ayakkabıdır”
Ayak için bazı yapısal hastalıklar ya da sonradan edinilen hastalıklar söz konusu olmakla birlikte herkesin en önemsediği şeyin ayakkabı seçimi olduğunu söyleyen Dr. Öğr. Üyesi Sinan Bağçacı, “Ayakkabı seçiminde en önemli olan şey şudur; 1. parmak, 5. parmak ve topuk kemiği olan yer, bu 3 yer ayakta yere temas etmektedir. Buradaki yapılara yük binmektedir. Bizim seçtiğimiz ayakkabının bu anatomik dağılımı sağlayan, yük dağılımını sağlayan yapılarda değişiklik yapmaması gerekmektedir. Topuğu çok yüksek ayakkabılar kullanmamalıyız. Bunun tam tersi topuğu desteklenmemiş ayakkabılar da kullanmamalıyız. Topuklu ayakkabı giyen kişilerde özellikle tarak kısmında kişiler daha fazla vücut ağırlığını aktarırlar ve baldır kasları gerilir. Omurga öne doğru eğilim gösterir. Bu nedenle topuklu ayakkabı gerçekten zararlıdır. Kullanılan topuğun yüzey alanı küçük olduğu için çok ciddi bir basınç, kuvvet ilişkisi yüzey alanı dar ama aynı kuvvette çok ciddi bir şekilde ayağa binen yükü artırmaktadır. Yine aynı şekilde ayak tarak kısmı dar ayakkabıları tercih etmemek gerekir. Evet ayağın kontrolünü sağlasın ama tarak kısmı bol ayakkabılar tercih etmek gerekir. Düz babet tarzı çok fazla topuk kısmı desteklenmemiş ayakkabıları da önermiyoruz. Bunun dışına bazı deformiteleri bulunan kişilerde yani ayağında yapısal bozuklukları olan kişilerde iç ve dış kavisin desteklendiği ya da kişiye özel tabanlıkların da ayakkabı içerisinde tercih edilebileceğini söylemek mümkün. Ayakkabı seçiminde, topuklu olmayacak, tarak kısmı dar olmayacak, ayağın kontrolünü sağlamalı yine de çok geniş olmamalı, ayak bileğini kavraması önemli. Bir de topuk kısmının desteklenmesi oldukça önemli. Topuk kısmı desteklenen bir ayakkabı oldukça sağlıklı bir ayakkabı olduğu söylemek mümkün. Düz ayakkabıların babet tarzı, terlik tarzı ayakkabıların seçimini kesinlikle önermiyoruz” şeklinde konuştu.
“Elde, omuzda, kolda bir kas iskelet sistemi problemi olduğu zaman onu çok kolaylıkla onu değerlendirip o probleme yönelik farkındalığımız olmakla birlikte ayak için aynı şeyi söylemek zor” diye konuşan Dr. Öğr. Üyesi Sinan Bağçacı, “Kişiler muayene olurken bile ayakkabılarını çıkarmak istemiyorlar. Bir önyargı var. Elimiz veya üst ekstremitemiz kadar ayağımız da değerli. Ayak sağlığı gerçekten çok önemli. Omurganın diğer segmentleri yani bel, sırt, boyun omurgası, kalça, diz problemlerinin birçoğu aslında hastaların farkında olmadığı ayak problemleri yüzünden kaynaklanmaktadır. Bu nedenle hastalar ayak sağlığı konusunda dikkatli olmalılar ve ayakkabı seçimini önemsemeliler” ifadelerini kullandı.